Theo thông báo của Bộ GD&ĐT về việc tuyển sinh
năm 2014, Trường Đại học Sân khấu - điện ảnh (ĐH SK-ĐA) Hà Nội sẽ phải
dừng tuyển sinh 15 chuyên ngành đào tạo (ĐT). Những chuyên ngành ĐT
chính: Biên kịch SK, Đạo diễn (ĐD) ĐA - truyền hình, Biên kịch ĐA -
truyền hình, Thiết kế mỹ thuật SK - ĐA, Lý luận và phê bình ĐA - truyền
hình, Quay phim…; ngành Kịch hát dân tộc - loại hình nghệ thuật (NT)
đang cần được đặc biệt khuyến khích sẽ không được phép tuyển sinh nữa.
Thông tin này đã khiến những người làm NT,
nhất là những người làm công tác ĐT hết sức băn khoăn. Băn khoăn không
chỉ về nguy cơ có thể đóng cửa một trường ĐT nghệ thuật (ĐTNT) khi có
15/18 ngành không được tuyển sinh, mà còn về những bất cập trong ĐTNT,
dẫn đến nguy cơ SK-ĐA sẽ thiếu hụt lớp kế thừa.
Có một điều được tất cả những người làm nghề thừa nhận như “luật bất
thành văn” là thước đo những người thầy trong NT không gì chính xác hơn
số lượng tác phẩm, uy tín, kinh nghiệm nghề nghiệp và những cống hiến
cho NT của bản thân họ. Được học với giảng viên (GV) giỏi nghề, có nhiều
kinh nghiệm, sinh viên (SV) sẽ tiếp thu được nhiều kiến thức cần thiết
hơn là học với GV có học vị nhưng lại không hề có tác phẩm.
Những nghệ sĩ như NSND Hồng Vân - Quốc Thảo từng được đào tạo bởi những người thầy không có học hàm học vị
NSND Đình Quang thẳng thắn bày tỏ quan điểm: “Không khó và cũng không
mất nhiều thời gian để ĐT những người có học vị TS, ThS ở lĩnh vực NT.
Nhưng, để có được một GVNT lại không dễ, đòi hỏi cả một quá trình tích
lũy lâu dài cả về vốn sống lẫn kinh nghiệm nghề nghiệp. Có lẽ có một sự
nhầm lẫn trong quản lý giữa các ngành ĐT thuộc tư duy hình tượng và tư
duy khái niệm. NT là hình tượng, là tư duy sáng tạo, trong khi đó để có
học vị, học hàm (TS,ThS, GS, PGS…) thì cần phải làm luận án. Đó là tri
thức, là khái niệm chứ không phải là hình tượng”. Đồng quan điểm với
NSND Đình Quang, NSƯT Công Ninh cho biết thêm: “Về nguyên tắc thì đây là
một quyết định đúng, nhưng thực tế lại chưa phù hợp với các trường
ĐTNT. Những người có học vị sẽ là những người thầy giỏi trong giảng dạy
những môn thuộc về lý thuyết, lý luận…, nhưng để dạy “nghề” thì họ lại
không có kinh nghiệm thực hành. Những người giỏi thực hành, có thể cho
SV những bài học thực tế sinh động trong sáng tạo NT lại rất khó có bằng
cấp, học vị, vì họ quá bận rộn với việc làm nghề, chẳng còn thời gian
đi học. Quy định và thực tiễn e rằng quá mâu thuẫn”.
Thực tế ĐT tại Việt Nam cũng chứng minh ở cả SK lẫn ĐA là rất nhiều
GV không hề có học vị TS, ThS như nhà biên kịch Bành Bảo, Bành Châu,
Trần Trung Nhàn, NSND Đoàn Dũng, NSƯT Trần Minh Ngọc, NSƯT Đoàn Bá…
nhưng vẫn ĐT nhiều thế hệ nghệ sĩ, diễn viên, ĐD… cho SK-ĐA nước nhà và
không ít học trò của họ đã là NSND, NSƯT… Ở lĩnh vực NT dân tộc, chỉ
tiêu về số lượng TS,ThS trong đội ngũ GV lại càng khó thực hiện. Nếu áp
dụng đúng theo quy định của Bộ GD&ĐT, SK dân tộc vốn đã khó sẽ càng
khó hơn. “Không thể so sánh một nghệ sĩ hàng chục năm gắn bó với SK và
một TS, ThS chỉ biết học rồi làm nghiên cứu để có học hàm, học vị”- đó
là quan điểm chung của hầu hết những người làm SK, đặc biệt là SK dân
tộc.
“Việt Nam hiện nay chưa có chuyên ngành TS ĐD SK, TS ĐD ĐA… mà chỉ
mới có TS NT học ngành SK (ĐA)”, Hiệu trưởng trường ĐH SK - ĐA HN -
PGS-TS Trần Thanh Hiệp nói. Ông chia sẻ thêm: “Chúng tôi ủng hộ quan
điểm nâng cao chất lượng ĐT của Bộ GD&ĐT, nhưng áp dụng các tiêu chí
một cách máy móc khi chưa thật sự hiểu những đặc thù trong ĐTNT là
không ổn. ĐTNT không coi thường lý luận, nhưng khi đi sâu vào chuyên
môn, sáng tạo NT lại không thể chỉ có lý luận”. Cả NSND Đình Quang và
PGS-TS Trần Thanh Hiệp đều khẳng định hiện nay ở các nước, rất nhiều GV
nổi tiếng của lĩnh vực NT không hề có bằng TS, ThS… Phần lớn họ là những
tên tuổi được công chúng biết đến qua những tác phẩm hoặc tài năng
Trong xu thế phát triển hiện nay, chủ trương nâng cao chất lượng đội
ngũ GV của Bộ GD&ĐT là hoàn toàn hợp lý nhưng cần có lộ trình trong
việc thực hiện, nhất là với đặc thù của việc ĐTNT.
Trước thực tế này, đầu tháng Hai vừa qua, Trường ĐH SK-ĐA HN đã có
công văn đề nghị lãnh đạo Bộ VH-TT-DL và Bộ GD&ĐT xem xét lại. Ngày
11/2 Bộ VH-TT-DL đã có văn bản gửi Bộ GD&ĐT đề nghị xem xét cơ chế
đặc thù trong ĐTNT. Trong khi chờ đợi quyết định cuối cùng, những người
làm NT khó tránh khỏi tâm lý băn khoăn, lo lắng và hàng trăm thí sinh
cũng rất hoang mang do đang đứng trước nguy cơ mất cơ hội có thể trở
thành SV Trường ĐH SK- ĐA HN.
-----------------------------------------------
0 nhận xét:
Đăng nhận xét